Alkohol ma dwoistą naturę. Z jednej strony sprzyja kontaktom społecznym i działa odświeżająco. Kojarzy nam się ze świętami, sukcesami i pozytywnymi wydarzeniami. Ma tendencję do tworzenia klimatu podniosłego, ale jednocześnie alkohol w każdej dawce jest substancją toksyczną, od której ludzie często się uzależniają. Nadużywanie i uzależnienie od alkoholu może mieć niszczące skutki zdrowotne i jest silnym czynnikiem ryzyka przedwczesnej śmierci. Wszystko zależy od dawki, indywidualnych predyspozycji i sposobu spożycia.
WHO o alkoholu
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) alkohol jest trzecim co do wielkości czynnikiem ryzyka dla zdrowia Europejczyków. Ryzyko zagrożenia zdrowia związanego z alkoholem naprawdę zależy od tego, jak i ile pijesz.
Nie ustalono jeszcze dawki absolutnie bezpiecznej, czyli takiej, która nie gwarantuje negatywnych skutków zdrowotnych wynikających ze spożycia alkoholu. To nie jest w Polsce niczym niezwykłym. Alkoholu w zeszłym roku nie piło zaledwie 19% mężczyzn i 44% kobiet.
Umiarkowane a nadmiernie picie alkoholu – co to jest?
Umiarkowane spożycie to jeden standardowy drink lub mniej, tj. 250 ml piwa 5% lub 100 ml wina 12% lub 30 ml wódki 40% dla kobiet i standardowy napój dla mężczyzn, nie więcej niż dwa razy dziennie. Przy okazjonalnym przyjmowaniu około 4 porcji dla kobiet i 6 porcji dla mężczyzn. Picie z umiarem wiąże się z mniejszym ryzykiem szkód zdrowotnych. Szkodliwe lub niebezpieczne picie, czyli okazjonalne nadmierne spożywanie alkoholu, przekraczające powyższe limity i powodujące uszczerbek na zdrowiu fizycznym, psychicznym lub społecznym.
Skutkiem długotrwałego szkodliwego spożywania alkoholu jest alkoholizm. Uzależniony czuje się zmuszony do spożywania alkoholu i napojów częściej niż planował. Po tym, jak przestał pić, rozwinęły się u niego poważne dolegliwości fizyczne i psychiczne, które ustąpiły po kolejnym drinku. W Polsce według danych WHO narkomanów jest około 2,2%. Poważniejsze problemy zdrowotne są wynikiem przewlekłego nadużywania alkoholu lub okazjonalnego szkodliwego spożywania alkoholu.
Czy alkohol zabija?
Spożywanie alkoholu zabija każdego roku trzy miliony ludzi na całym świecie oraz powoduje niepełnosprawność i pogarsza stan zdrowia milionów. Picie alkoholu zwiększa gotowość do zachowań ryzykownych, skutkujących urazami, wypadkami komunikacyjnymi, utonięciami i przemocą (zwłaszcza domową). Alkohol jest głównym czynnikiem ryzyka przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności u osób w wieku od 15 do 49 lat, odpowiadają za jeden na dziesięć zgonów, którym można byłoby zapobiec w tej grupie wiekowej.
Nadużywanie alkoholu może powodować alkoholowe zapalenie wątroby, marskość wątroby, uszkodzenie mięśnia sercowego, podwyższone ciśnienie krwi i ryzyko zawału serca. Jest czynnikiem ryzyka zachorowania na raka, a połączenie alkoholu i palenia zwiększa jeszcze bardziej to ryzyko.
Czym jest alkoholizm?
Alkoholizm i szkodliwe spożywanie alkoholu jest poważnym problemem społecznym i medycznym. Niszczy relacje, prowadzi do przemocy domowej i prowadzi do problemów z pracą i bezrobociem. Choroby psychiczne spowodowane używaniem alkoholu są najczęstszym problemem osób leczonych w szpitalach psychiatrycznych.
Niezależnie od ilości alkoholu upośledzone są funkcje fizjologiczne takie jak czas reakcji i koordynacja ręka-oko, które są ważne podczas prowadzenia samochodu. W Polsce dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi prowadzącego pojazdy mechaniczne wynosi do 0,2 promila i do 0,1 mg na dm3 w przypadku w wydychanym powietrzu (alkomat). Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu jest karane zakazem prowadzenia pojazdów, punktami karnymi, grzywną oraz zawieszeniem lub pozbawieniem wolności. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub stężenie alkoholu we krwi powyżej 0,5 promila zmienia status czynu z wykroczenia na przestępstwo, a kara znacznie wzrasta. Nikt nie chce być w sytuacji, w której jego działania prowadzą do obrażeń lub śmierci kogoś innego. Więc jeśli piłeś, nie siadaj za kierownicą, a także zatrzymuj kogoś, kto próbuje prowadzić po tym, jak wypił alkohol.
Czy w ciąży można pić alkohol?
Żadna ilość alkoholu nie jest bezpieczna w czasie ciąży, a każda ilość stwarza ryzyko uszkodzenia nienarodzonego dziecka. Z tego powodu podczas ciąży zalecana jest całkowita abstynencja. Alkohol może zaszkodzić dziecku na każdym etapie ciąży i może powodować problemy medyczne, edukacyjne i społeczne w późniejszym życiu. Alkoholowy zespół płodowy jest chorobą nieuleczalną i może powodować m.in. prenatalne i postnatalne opóźnienie wzrostu, charakterystyczne wady rozwojowe czaszki i twarzy oraz upośledzenie umysłowe.
Młodzi ludzie też piją?
Według ogólnopolskiego badania ESPAD (European School Survey Program on Alcohol and Drug Use) ponad 92% dzieci w wieku szkolnym spożywa alkohol. 96% dla 15 i 16-latków. Prawie 100% dla 17 i 18 lat. Czyli prawie wszyscy. Nastolatkowie sięgają po alkohol z tych samych powodów co dorośli, ale też po to, by wyrazić niezależność i bunt, poczuć się dorosły i wyróżnić się na tle rówieśników. Brak zrozumienia konsekwencji swoich działań w tym wieku może doprowadzić do tragicznych konsekwencji w postaci urazów, utonięć, czasem śmiertelnych zatruć, bezprawia i bycia ofiarą przestępstwa. Osoby, które zaczęły pić przed 15 rokiem życia, czterokrotnie częściej stawały się alkoholikami w wieku dorosłym. Dlatego bardzo ważne jest, aby rodzice rozmawiali z nastolatkami o skutkach picia alkoholu. Ustal z dzieckiem jasne zasady dotyczące niepicia alkoholu. Wyjaśnij niebezpieczeństwa związane z piciem alkoholu i naucz swoje dziecko skutecznych metod „ratowania twarzy”. Reaguj na oznaki picia i spokojnie porozmawiaj o sytuacji. Wykaż dobroczynne skutki regularnego spożywania alkoholu. Istnieje wiele badań. Wykazano, że alkohol spożywany z umiarem, na przykład jeden kieliszek wina lub piwa dziennie, zmniejsza ryzyko zawału serca, udaru mózgu i miażdżycy tętnic, w tym zwiększa poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Umiarkowane spożywanie alkoholu zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera, cukrzycy, kamicy nerkowej oraz pozytywnie wpływa na życie społeczne i seksualne.
Podsumowanie
Krótko mówiąc, alkohol jest z natury substancją toksyczną i powinien być traktowany jako zagrożenie dla zdrowia i życia, jednak w pewnych warunkach może mieć pozytywne skutki zdrowotne, zależne nie tylko od stanu zdrowia, ale także od tego, ile i co pijesz.
GB
